> 文章列表 > 【泛函分析】Riemann-Stieltjes 积分

【泛函分析】Riemann-Stieltjes 积分

【泛函分析】Riemann-Stieltjes 积分

定义. 已知区间 [ a , b ] [a,b] [a,b], f ( x ) f(x) f(x) 是定义在 [ a , b ] [a,b] [a,b] 上的有界实值函数, α ( x ) \\alpha(x) α(x) 是定义在 [ a , b ] [a,b] [a,b] 上且单调递增的实值函数, 对于 [ a , b ] [a,b] [a,b] 上的任一分割 T = { Δ 1 , . . . , Δ n } T=\\{\\Delta_{1},...,\\Delta_{n}\\} T={Δ1,...,Δn}, 其中 Δ i = [ x i − 1 , x i ] \\Delta_{i}=[x_{i-1},x_{i}] Δi=[xi1,xi] 和任一点列 { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi}, ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, i = 1 , . . . , n i=1,...,n i=1,...,n, 定义和式
∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) \\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha(x_{i})-\\alpha(x_{i-1})) i=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1))
f ( x ) f(x) f(x) [ a , b ] [a,b] [a,b] 上的一个 Riemann-Stieltjes (下文简称 R-S) 和. 当 ∥ T ∥ → 0 \\parallel T\\parallel \\rightarrow 0 T∥→0 时 R-S 和的极限称为 f ( x ) f(x) f(x) [ a , b ] [a,b] [a,b] 上的 R-S 定积分, 记为 ∫ a b f ( x ) d α ( x ) \\int_{a}^{b}f(x)\\mathrm{d}\\alpha(x) abf(x)dα(x). 如果该极限存在, 则称 f ( x ) f(x) f(x) [ a , b ] [a,b] [a,b] 上 R-S 可积.

R-S 定积分的 ϵ − δ \\epsilon-\\delta ϵδ 定义: 若存在实数 J J J, 使得对于 ∀ ϵ > 0 \\forall \\epsilon\\gt 0 ϵ>0, 存在 δ > 0 \\delta\\gt 0 δ>0, 使得对于任意分割 T = { Δ 1 , … , Δ n } T=\\{\\Delta_{1},\\dots,\\Delta_{n}\\} T={Δ1,,Δn}, ∥ T ∥ ≤ δ \\parallel T \\parallel\\leq \\delta T∥≤δ, 和任意点列 { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi}, ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, i = 1 , … , n i=1,\\dots,n i=1,,n, 有
∣ ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) − J ∣ ≤ ϵ |\\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha(x_{i})-\\alpha(x_{i-1}))-J|\\leq \\epsilon i=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1))Jϵ
则称 J J J f ( x ) f(x) f(x) [ a , b ] [a,b] [a,b] 上的 R-S 定积分.
为便于叙述, 记分割 T T T α \\alpha α 映射得到的分割 α ( a ) = α ( x 0 ) ≤ α ( x 1 ) ≤ ⋯ ≤ α ( x n ) = α ( b ) \\alpha(a) = \\alpha(x_{0})\\leq \\alpha(x_{1})\\leq \\cdots \\leq \\alpha(x_{n})=\\alpha(b) α(a)=α(x0)α(x1)α(xn)=α(b) α ( T ) \\alpha(T) α(T), 它的细度为 ∥ α ( T ) ∥ \\|\\alpha(T)\\| α(T).

定义. 对于任意的分割 T T T, 由于函数 f f f [ a , b ] [a,b] [a,b] 上有界, 因此其必然在所有分段 Δ i \\Delta_{i} Δi 上有界, 进而有上确界和下确界. 进一步地, 设 m i = inf ⁡ x ∈ Δ i f ( x ) m_{i}=\\inf\\limits_{x\\in \\Delta_{i}}f(x) mi=xΔiinff(x), M i = sup ⁡ x ∈ Δ i f ( x ) M_{i}=\\sup\\limits_{x\\in \\Delta_{i}}f(x) Mi=xΔisupf(x), i = 1 , … , n i=1,\\dots,n i=1,,n, 定义和式 ∑ i = 1 n m i ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) , ∑ i = 1 n M i ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) \\sum\\limits_{i=1}^{n}m_{i}(\\alpha(x_{i})-\\alpha(x_{i-1})), \\quad \\sum\\limits_{i=1}^{n}M_{i}(\\alpha(x_{i})-\\alpha(x_{i-1})) i=1nmi(α(xi)α(xi1)),i=1nMi(α(xi)α(xi1)) f ( x ) f(x) f(x) [ a , b ] [a,b] [a,b] 上关于分割 T T T 的达布下和和达布上和, 分别记为 s ( T ) s(T) s(T) S ( T ) S(T) S(T), 可见达布上和与达布下和仅与分割 T T T 有关, 是从属于 T T T 的两个属性. 显然 m ( α ( b ) − α ( a ) ) ≤ s ( T ) ≤ S ( T ) ≤ M ( α ( b ) − α ( a ) ) m(\\alpha(b)-\\alpha(a))\\leq s(T)\\leq S(T) \\leq M(\\alpha(b)-\\alpha(a)) m(α(b)α(a))s(T)S(T)M(α(b)α(a)), 其中 M = sup ⁡ x ∈ [ a , b ] f ( x ) M=\\sup\\limits_{x\\in [a,b]}f(x) M=x[a,b]supf(x), m = inf ⁡ x ∈ [ a , b ] f ( x ) m=\\inf\\limits_{x\\in [a,b]}f(x) m=x[a,b]inff(x). 对于 T T T 上的任一点列 { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi}, ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, i = 1 , … , n i=1,\\dots,n i=1,,n, R-S 和 s ( T ) ≤ ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) ≤ S ( T ) s(T) \\leq \\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha (x_{i})-\\alpha(x_{i-1}))\\leq S(T) s(T)i=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1))S(T). 整理一下得到: 对于任意的分割 T T T T T T 上的点列 { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi}, ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, i = 1 , … , n i=1,\\dots,n i=1,,n, 有
m ( α ( b ) − α ( a ) ) ≤ s ( T ) ≤ ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) ≤ S ( T ) ≤ M ( α ( b ) − α ( a ) ) m(\\alpha(b)-\\alpha(a))\\leq s(T)\\leq \\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha(x_{i})-\\alpha(x_{i-1}))\\leq S(T) \\leq M(\\alpha(b)-\\alpha(a)) m(α(b)α(a))s(T)i=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1))S(T)M(α(b)α(a))
可以证明: 分割 T T T 的达布上和与达布下和分别是分割 T T T T T T 上的所有点列 { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi}, ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, i = 1 , … , n i=1,\\dots,n i=1,,n, 对应 R-S 和的上下确界, 即
s ( T ) = inf ⁡ { ξ i } ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) , S ( T ) = sup ⁡ { ξ i } ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) s(T)=\\inf\\limits_{\\{\\xi_{i}\\}}\\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha (x_{i})-\\alpha(x_{i-1})),\\ S(T)=\\sup\\limits_{\\{\\xi_{i}\\}}\\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha (x_{i})-\\alpha (x_{i-1})) s(T)={ξi}infi=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1)), S(T)={ξi}supi=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1))
证明: 仅证明 S ( T ) = sup ⁡ { ξ i } ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) S(T)=\\sup\\limits_{\\{\\xi_{i}\\}}\\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha (x_{i})-\\alpha (x_{i-1})) S(T)={ξi}supi=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1)), 关于 s ( T ) s(T) s(T) 的结论可以用类似方式证明.

α ( b ) − α ( a ) ≠ 0 \\alpha(b)-\\alpha(a)\\neq 0 α(b)α(a)=0 时, 对于 ∀ ϵ > 0 \\forall \\epsilon\\gt 0 ϵ>0, 在任意一个分段 Δ i ∈ { Δ 1 , . . . , Δ n } \\Delta_{i}\\in \\{\\Delta_{1},...,\\Delta_{n}\\} Δi{Δ1,...,Δn} 上, 由于 M i = sup ⁡ x ∈ Δ i f ( x ) M_{i}=\\sup\\limits_{x\\in \\Delta_{i}}f(x) Mi=xΔisupf(x), 因此存在 ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, 使得 f ( ξ i ) ≥ M i − ϵ α ( b ) − α ( a ) f(\\xi_{i})\\geq M_{i}-\\frac{\\epsilon}{\\alpha(b)-\\alpha(a)} f(ξi)Miα(b)α(a)ϵ, 由此构造出点列 { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi}, ξ i ∈ Δ i \\xi_{i}\\in \\Delta_{i} ξiΔi, i = 1 , … , n i=1,\\dots,n i=1,,n. T T T { ξ i } \\{\\xi_{i}\\} {ξi} 对应的黎曼和满足
S ( T ) − ϵ = ∑ i = 1 n ( M i − ϵ α ( b ) − α ( a ) ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) ≤ ∑ i = 1 n f ( ξ i ) Δ x i ≤ S ( T ) S(T)-\\epsilon=\\sum\\limits_{i=1}^{n}(M_{i}-\\frac{\\epsilon}{\\alpha(b)-\\alpha(a)})(\\alpha(x_{i})-\\alpha(x_{i-1})) \\leq \\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})\\Delta x_{i}\\leq S(T) S(T)ϵ=i=1n(Miα(b)α(a)ϵ)(α(xi)α(xi1))i=1nf(ξi)ΔxiS(T)
α ( b ) − α ( a ) = 0 \\alpha(b)-\\alpha(a) = 0 α(b)α(a)=0 时, 显然 α ( x ) \\alpha(x) α(x) 为常数, 进而 m ( α ( b ) − α ( a ) ) = s ( T ) = ∑ i = 1 n f ( ξ i ) ( α ( x i ) − α ( x i − 1 ) ) = S ( T ) = M ( α ( b ) − α ( a ) ) = 0 m(\\alpha(b)-\\alpha(a))=s(T)=\\sum\\limits_{i=1}^{n}f(\\xi_{i})(\\alpha (x_{i})-\\alpha (x_{i-1}))=S(T)=M(\\alpha(b)-\\alpha(a))=0 m(α(b)α(a))=s(T)=i=1nf(ξi)(α(xi)α(xi1))=S(T)=M(α(b)α(a))=0, 结论亦成立.

定理1.. 若分割 T ′ T' T 是在分割 T T T 的基础上增加 p p p分点得到的, 则
s ( T ) + ( M − m ) p ∥ α ( T ) ∥ ≥ s ( T ′ ) ≥ s ( T ) s(T)+(M-m)p \\parallel \\alpha(T) \\parallel \\geq s(T') \\geq s(T) s(T)+(Mm)pα(T)∥≥s(T)s(T)

S ( T ) − ( M − m ) p ∥ α ( T ) ∥ ≤ S ( T ′ ) ≤ S ( T ) S(T)-(M-m)p \\parallel \\alpha(T) \\parallel \\leq S(T') \\leq S(T) S(T)(Mm)pα(T)∥≤S(T)S(T)

证明: 我们证明 S ( T ) − ( M − m ) p ∥ α ( T ) ∥ ≤ S ( T ′ ) ≤ S ( T ) S(T)-(M-m)p \\parallel \\alpha(T) \\parallel \\leq S(T') \\leq S(T) S(T)(Mm)pα(T)∥≤S(T)S(T), 关于 s ( T ) s(T) s(T) 的结论可类似证明.

p = 1 p=1 p=1 时, 设新增的分点在第 k k k 个子区间, 达布上和中这一区间对应的项变为
M i Δ x i → M i ′ Δ x i ′ + M i ′ ′ Δ x i ′ ′ M_{i}\\Delta x_{i}\\rightarrow M_{i}'\\Delta x_{i}'+ M_{i}''\\Delta x_{i}'' MiΔxiMiΔxi+Mi′′Δxi′′
这里 M i ′ M_{i}' Mi M i ′ ′ M_{i}'' Mi′′ 分别是插入分点左侧和右侧的区间上的最大值, Δ x i ′ \\Delta x_{i}' Δxi Δ x i ′ ′ \\Delta x_{i}'' Δxi′′ 分别是插入分点左侧和右侧的区间长度. 显然 M i ′ M_{i}' Mi M i ′ ′ M_{i}'' Mi′′ 都不超过 M M M, 插入分点前后的此项的差值为
M i ′ Δ x i ′ + M i ′ ′ Δ x i ′ ′ − M i Δ x i = ( M i ′ − M i ) Δ x i ′ + ( M i ′ ′ − M i ) Δ x i ′ ′ ≤ 0 M_{i}'\\Delta x_{i}'+ M_{i}''\\Delta x_{i}''-M_{i}\\Delta x_{i} =(M_{i}'-M_{i})\\Delta x_{i}'+(M_{i}''-M_{i})\\Delta x_{i}'' \\leq 0 MiΔxi+Mi′′Δxi′′MiΔxi=(MiMi)Δxi+(Mi′′Mi)Δxi′′0
由于 M i − M i ′ ≤ M i − m i ≤ M − m M_{i}-M_{i}'\\leq M_{i}-m_{i}\\leq M-m MiMiMimiMm, M i − M i ′ ′ ≤ M i − m i ≤ M − m M_{i}-M_{i}''\\leq M_{i}-m_{i}\\leq M-m MiMi′′MimiMm, Δ x i ′ ≤ ∥ α ( T ) ∥ \\Delta x_{i}'\\leq \\parallel \\alpha(T) \\parallel Δxi≤∥α(T), Δ x i ′ ′ ≤ ∥ α ( T ) ∥ \\Delta x_{i}'' \\leq \\parallel \\alpha(T) \\parallel Δxi′′≤∥α(T)

因此 S ( T ) − ( M − m ) ∥ α ( T ) ∥ ≤ S ( T ′ ) ≤ S ( T ) S(T)-(M-m) \\parallel \\alpha(T) \\parallel \\leq S(T') \\leq S(T) S(T)(Mm)α(T)∥≤S(T)S(T).
p = n − 1 p=n-1 p=n1 时成立, 求证 p = n p=n p=n 时成立: 设插入 n − 1 n-1 n1 个分点后得到 T n − 1 T^{n-1} Tn1, 根据归纳假设,
S ( T ) − ( M − m ) ( n − 1 ) ∥ α ( T ) ∥ ≤ S ( T n − 1 ) ≤ S ( T ) S(T)-(M-m) (n-1) \\parallel \\alpha(T) \\parallel \\leq S(T^{n-1}) \\leq S(T) S(T)(Mm)(n1)α(T)∥≤S(Tn1)S(T)
此时再插入一点, 得到 T n T^{n} Tn, 由 p = 1 p=1 p=1 的结论, 有
S ( T n − 1 ) − ( M − m ) ∥ α ( T n − 1 ) ∥ ≤ S ( T n ) ≤ S ( T n − 1 ) S(T^{n-1})-(M-m) \\parallel \\alpha(T^{n-1}) \\parallel \\leq S(T^{n}) \\leq S(T^{n-1}) S(Tn1)(Mm)α(Tn1)∥≤S(Tn)S(Tn1)
由于 ∥ α ( T n − 1 ) ∥ ≤ ∥ α ( T ) ∥ \\parallel \\alpha(T^{n-1}) \\parallel\\leq \\parallel \\alpha(T) \\parallel α(Tn1)∥≤∥α(T), 再结合 p = n − 1 p=n-1 p=n1 时的结论, 有
S ( T ) − ( M − m ) n ∥ α ( T ) ∥ ≤ S ( T n ) ≤ S ( T ) S(T)-(M-m)n \\parallel \\alpha(T) \\parallel \\leq S(T^{n}) \\leq S(T) S(T)(Mm)nα(T)∥≤S(Tn)S(T)
证毕.

定理2. 对于任意分割 T T T T ′ T' T, T ′ T' T 的达布上和不会低于 T T T 的达布下和, 达布下和不会高于 T T T 的达布上和, 即
s ( T ′ ) ≤ S ( T ) s(T')\\leq S(T) s(T)S(T)

S ( T ′ ) ≥ s ( T ) S(T') \\geq s(T) S(T)s(T)

证明:

T T T T ′ T' T 的分点合并后得到 T + T ′ T+T' T+T, 根据定理4.4.2, 有
s ( T ′ ) ≤ s ( T + T ′ ) ≤ S ( T + T ′ ) ≤ S ( T ) s(T') \\leq s(T+T')\\leq S(T+T')\\leq S(T) s(T)s(T+T)S(T+T)S(T)

s ( T ) ≤ s ( T + T ′ ) ≤ S ( T + T ′ ) ≤ S ( T ′ ) s(T) \\leq s(T+T')\\leq S(T+T')\\leq S(T') s(T)s(T+T)S(T+T)S(T)

证毕.

对于任意的分割 T T T, m ( α ( b ) − α ( a ) ) ≤ s ( T ) ≤ S ( T ) ≤ M ( α ( b ) − α ( a ) ) m(\\alpha(b)-\\alpha(a))\\leq s(T)\\leq S(T) \\leq M(\\alpha(b)-\\alpha(a)) m(α(b)α(a))s(T)S(T)M(α(b)α(a)), 因此 s ( T ) s(T) s(T) 有上界, S ( T ) S(T) S(T) 有下界, 进而 s ( T ) s(T) s(T) 有上确界, S ( T ) S(T) S(T) 有下确界.

定理3. 上下积分, 也就是达布上和的下确界和达布下和的上确界, 分别等于达布上和达布下和在 ∥ T ∥ → 0 \\|T\\|\\rightarrow 0 T0 时的极限, 即 S = lim ⁡ ∥ T ∥ → 0 S ( T ) S=\\lim\\limits_{\\parallel T \\parallel\\rightarrow 0} S(T) S=T∥→0limS(T), s = lim ⁡ ∥ T ∥ → 0 s ( T ) s=\\lim\\limits_{\\parallel T \\parallel\\rightarrow 0} s(T) s=T∥→0lims(T).

证明: 下面证明 S = lim ⁡ ∥ T ∥ → 0 S ( T ) S=\\lim\\limits_{\\parallel T \\parallel\\rightarrow 0} S(T) S=T∥→0limS(T), 关于 s ( T ) s(T) s(T) 的结论可类似证明.

即证: 对于 ∀ ϵ > 0 \\forall \\epsilon \\gt 0 ϵ>0, 存在 δ > 0 \\delta\\gt 0 δ>0, 对于任意的分割 T T T, ∥ T ∥ ≤ δ \\parallel T \\parallel\\leq \\delta T∥≤δ, 必有
S ( T ) − S ≤ ϵ S(T)-S\\leq \\epsilon S(T)Sϵ
由下确界的定义, 对于任意 ϵ ′ > 0 \\epsilon'\\gt 0 ϵ>0, 必然存在分割 T T T, 使得 S ≤ S ( T ) ≤ S + ϵ ′ S\\leq S(T)\\leq S+\\epsilon' SS(T)S+ϵ,

对于任意分割 T ′ T' T, 记 T T T T ′ T' T 合并后的分割为 T + T ′ T+T' T+T, 对于 T T T 而言, T + T ′ T+T' T+T 至多新增了 p T ′ p_{T'} pT 个点, 对于 T ′ T' T 而言, T + T ′ T+T' T+T 至多新增了 p T p_{T} pT 个点, 由定理4.4.2, 有
S ( T ′ ) − ( M − m ) p T ′ ∥ T ′ ∥ ≤ S ( T + T ′ ) ≤ S ( T ′ ) S(T')-(M-m)p_{T'}\\parallel T'\\parallel\\leq S(T+T')\\leq S(T') S(T)(Mm)pTT∥≤S(T+T)S(T)

S ( T ) − ( M − m ) p T ∥ T ∥ ≤ S ( T + T ′ ) ≤ S ( T ) S(T)-(M-m)p_{T}\\parallel T\\parallel\\leq S(T+T')\\leq S(T) S(T)(Mm)pTT∥≤S(T+T)S(T)

因此 S ( T ′ ) ≤ S ( T + T ′ ) + ( M − m ) p T ′ ∥ T ′ ∥ ≤ S ( T ) + ( M − m ) p T ′ ∥ T ′ ∥ S(T')\\leq S(T+T') + (M-m)p_{T'}\\parallel T'\\parallel\\leq S(T) + (M-m)p_{T'}\\parallel T'\\parallel S(T)S(T+T)+(Mm)pTT∥≤S(T)+(Mm)pTT.

因此对于任意 T ′ T' T, 满足 ∥ T ′ ∥ ≤ ϵ ′ ( M − m ) p T ′ \\parallel T'\\parallel\\leq \\frac{\\epsilon'}{(M-m)p_{T'}} T∥≤(Mm)pTϵ, 则有
S ( T ′ ) ≤ S ( T ) + ϵ ′ ≤ S + 2 ϵ ′ S(T')\\leq S(T)+\\epsilon' \\leq S+2\\epsilon' S(T)S(T)+ϵS+2ϵ
特别地, 对于 ϵ ′ = ϵ 2 \\epsilon'=\\frac{\\epsilon}{2} ϵ=2ϵ, 此时
S ( T ′ ) − S ≤ ϵ S(T')-S\\leq \\epsilon S(T)Sϵ
证毕.